Chăm sóc heo con theo mẹ có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao năng suất chăn nuôi vì không chỉ ảnh hưởng đối với heo con mà còn rất quan trọng đối với heo hậu bị và cả heo mẹ về sau. Vì vậy, cần chăm sóc heo con đúng kỹ thuật sao cho tỉ lệ nuôi sống heo con sơ sinh, trọng lượng cai sữa heo con, tỉ lệ đồng đều của heo con đạt cao và nhất là heo con không bị mắc bệnh như tiêu chảy, thiếu máu, phó thương hàn,….
1. Cho heo con bú sữa đầu: Heo con mới sinh cần được lau khô, cắt rốn và cho bú sữa đầu vì có chứa hàm lượng vật chất khô cao, đặc biệt là protein, vitamin, kháng thể,…Nhưng sữa đầu chỉ hiện diện trong vòng 24 giờ sau khi đẻ nên cần phải cho heo con bú ngay sữa đầu càng sớm càng tốt để heo con có thể nhận được kháng thể của mẹ truyền qua sữa.
2. Cố định đầu vú: Cố định đầu vú cho heo con sẽ đảm bảo được tất cả heo con đều được bú sữa đầu, nhất là trong trường hợp số heo con đẻ ra vượt quá số vú thì cần thực hiện cho bú luân phiên. Đồng thời việc cố định vú cũng góp phần làm nâng cao tỉ lệ đồng đều của bầy heo con, vì giữa các vú khác nhau sẽ có sản lượng sữa khác nhau. Theo bản năng thông thường thì những con to khỏe nhất đàn bao giờ cũng chiếm được những vú tốt nhất và luôn bú cố định ở đó, còn những con nhỏ hơn thì bú ở những vú ít sữa, do đó tỉ lệ đồng đều thấp. Mặt khác, cố định vú cho heo con cũng là cách tập cho heo con có phản xạ trong khi bú nhằm nâng cao sản lượng sữa mẹ, vì sản lượng sữa tiết ra phụ thuộc vào sức bú của heo con, vào trạng thái thần kinh của heo mẹ khi cho con bú. Khi không có sự tranh giành thì heo mẹ sẽ ổn định tinh thần giúp sữa tiết ra nhiều hơn. Hơn nữa, cũng tạo điều kiện cho người chăm sóc can thiệp kịp thời với những trường hợp heo mẹ đè chết heo con, giúp nâng cao tỉ lệ nuôi sống heo con.
3. Nhốt riêng heo con: Bên cạnh việc cho bú sữa đầu, cố định đầu vú thì heo con cần được nhốt riêng và cho con bú theo cữ trong thời gian ít nhất là 3-4 ngày sau khi sinh để tránh tình trạng heo mẹ mệt hay vụng về đè chết con. Đây cũng là cách để dễ theo dõi tình trạng tiết sữa của heo mẹ vì sau mỗi cữ bú (thường cách 1,5-2 giờ) tùy theo tình trạng của bệ sữa mà người chăm sóc sẽ phát hiện ra những trường hợp dư sữa, nếu để nái dư sữa dễ gây đọng sữa và viêm vú. Sau khi heo con bú xong đưa heo con vào ổ úm sẽ là biện pháp tốt để tránh cho heo con bị lạnh, bị rối loạn tiêu hóa. Trong thời gian này, người chăn nuôi phải quan sát kỹ tình trạng sức khỏe của heo con, cần tái sát trùng rốn, kiểm tra sức bú của heo con, tình trạng tiêu chảy, nhịp thở và phát hiện sớm những con thiếu vú mẹ hoặc vú mẹ không có sữa để sớm ghép sang những đàn khác. Khi heo con được 3 ngày tuổi thì tiến hành tiêm sắt và lặp lại lần 2 cách 7-10 ngày sau để tránh thiếu sắt dẫn đến thiếu máu.
Heo con được nhốt riêng và đang tập ăn
4. Tập ăn: Ở tuần lễ thứ tư sản lượng sữa mẹ giảm sau 3 tuần tiết sữa, heo con có sự khủng hoảng vì thiếu sữa mẹ khi đàn heo con đang sức tăng trưởng cao, nên tập heo con ăn sớm để tránh hiện tương đàn con tăng trưởng chậm lại. Thức ăn tập ăn phải đảm bảo có tính thèm ăn cao. Cần lựa chọn loại thức ăn, các chất phụ gia, cũng như phương pháp chế biến sao cho kích thích sự thu nhận thức ăn của heo con. Heo con thường thích ăn thức ăn dạng viên hay bột nhỏ khô và luôn để phần thức ăn tập ăn vào ổ úm hay máng ăn tự động để heo con tự do liếm láp khi chúng cần. Phải cho heo con làm quen với nguồn glucid, lipid, protid của các loại thực liệu thông thường để hệ tiêu hóa của heo con sớm bài tiết các enzyme tiêu hóa thích hợp.
5. Chăm sóc: Chuồng nuôi luôn sạch sẽ, khô ráo và có máng tập ăn, máng uống cho heo con. Có đèn sưởi ấm để đảm bảo chống lạnh cho heo con. Việc bấm răng heo con tiến hành ngay sau đẻ, tránh cắt không phạm vào nướu và lưỡi heo con. Thực hiện cắt đuôi và bấm tai tiến hành trong vòng 48 giờ sau khi đẻ, dùng cồn iod 700 để sát trùng. Thiến những heo đực không dùng làm giống, trong khoảng thời gian từ 10-14 ngày tuổi, sát trùng bằng cồn iod trước và sau thiến. Trong giai đoạn heo con theo mẹ tiến hành tiêm phòng một số bệnh như dịch tả, lở mồm long móng,…và theo hướng dẫn của cơ quan thú y.
6. Cai sữa: Cai sữa heo con nên thực hiện vào lúc trên 21 ngày tuổi. Khi cai sữa, heo con cần giảm bớt khẩu phần thức ăn từ 10-20% để chống strees, giữ chuồng trại khô ráo, thoáng mát. Có thể pha thêm kháng sinh vào thức ăn hoặc nước uống để phòng một số bệnh về đường ruột và hô hấp trong vòng từ 3-5 ngày. Cung cấp nhiều nước uống cho heo con giai đoạn này vì việc chuyển đổi đột ngột từ nguồn dinh dưỡng sữa mẹ có nhiều nước sang nguồn dinh dưỡng là thức ăn khô. Cai sữa là giai đoạn phức tạp và nhạy cảm đối với heo con, cho nên cần thực hiện cai sữa đúng kỹ thuật để đạt hiêu quả chăn nuôi cao nhất.
