Các bệnh lý về mắt thường gặp
Bệnh mắt ở chó, mèo là vấn đề thường gặp và tình trạng bệnh được thể hiện ngay qua hình thái của mắt. Bà Onpraween Thangthanasirikul, bác sỹ chuyên khoa mắt bệnh viện Thonglor chỉ rõ, các bệnh phổ biến nhất có thể kể đến như: đục thuỷ tinh thể, mi quặm, tăng nhãn áp, loạn dưỡng giác mạc… Nếu chó, mèo có biểu hiện nheo mắt cho thấy chúng đang bị đau mắt và có khả năng mắc các bệnh như:
Loét giác mạc: Loét bề mặt hoặc loét sâu
Đối với tình trạng loét bề mặt giác mạc là biểu hiện của việc mắt bị mất biểu mô (trên 30% độ dày của giác mạc), nguyên nhân chủ yếu là do chấn thương. Vật nuôi sẽ có các biểu hiện như nheo mắt, chảy nước mắt, dương tính với thuốc nhuộm, mắt đỏ, co thắt đồng tử.
Đối với trình trạng loét giác mạc sâu là biểu hiện của việc mắt bị mất biểu mô và mô đệm (trên 50% độ dày của giác mạc), nguyên nhân chủ yếu do chấn thương. Vật nuôi sẽ cảm thấy đau, chảy nước mắt, nếu nặng có thể bị thủng, loét giác mạc tan chảy, viêm màng bồ đào, mủ tiền phòng.
Những căn bệnh liên quan đến mắt có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe của các loài động vật nhỏ
Bệnh viêm kết giác mạc khô KCS
Khô mắt là một hiện tượng mà lượng nước tiết ra quá ít để làm ẩm mắt. Thông thường, biên độ nước mắt của chó là 15-25ml/phút, mèo là 10-25ml, nếu dưới 10ml là bị khô mắt. Cứ mỗi lần chớp mắt mặt trong của mí mắt sẽ cọ sát với giác mạc và gây tổn thương dẫn tới viêm giác mạc, viêm kết mạc, phù kết mạc. Thú cưng bị khô mắt thường chảy dịch nhầy hoặc có mủ từ mắt. Nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất là qua trung gian miễn dịch hoặc do bệnh thần kinh của hệ thần kinh trung ương sau chấn thương, lồi mắt; do tác dụng phụ của thuốc (Atropin, Sulfa). Ngoài ra, một số giống chó như Pug, Yorkshire terry mắc bệnh Viêm kết giác mạc khô KCS do bẩm sinh. Các giống khác như Shizhu, Westie cũng có nhiều khả năng mắc bệnh này.
Tiến hành khám mắt cơ bản
Thú cưng gặp các bệnh về mắt sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc sinh hoạt hằng ngày. Trong những trường hợp nghiêm trọng còn dễ làm hỏng, mất mắt. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của chó, mèo:
– Đánh giá bệnh sử: Đánh giá các vấn đề về mắt từng gặp và các loại thuốc điều trị mắt từng dùng.
Kiểm tra danh sách các giống chó nguy cơ cao: Phân loại từng giống chó, mèo có thể mắc các bệnh về mắt cụ thể nào? Ví dụ, giống chó Poodle có thể bị bệnh đục thuỷ tinh thể, loét giác mạc và mi quặm; Bulldog có thể bị bệnh đục thuỷ tinh thể, loét giác mạc và khô mắt…
Khám mắt từ xa: Quan sát qua các yếu tố là tính đối xứng (kích thước, vị trí của hai mắt); dịch tiết ở mắt (trong suốt hay đục, có nhày hoặc mủ xung quanh mắt không?).
Khám mắt lâm sàng: Dùng đèn soi trực tiếp vào mắt để kiểm tra rõ hơn màu sắc của mắt, hiện tượng nheo mắt, đồng tử, tiền phòng, thủy tinh thể, mống mắt, dịch kính và đáy mắt. Sau khi đã có những kiểm tra tổng quát sẽ tiến hành chuẩn đoán sâu thông qua một số phương pháp như: Schirmer tear test – kiểm tra lượng nước mắt; Fluorescein dye – nhuộm huỳnh quang; Tonometry – đo nhãn áp; Slit lamp – đèn khe; Dilating the pupil – giãn đồng tử; Direct/Indirect Ophthalmoscope – kính soi đáy mắt trực tiếp/gián tiếp; Ultrasonography – siêu âm mắt.
Phương pháp tiếp cận lâm sàng và quản lý đối với các vấn đề giác mạc
Những bệnh về mắt ở chó, mèo rất nguy hiểm và có thể dẫn đến các vấn đề thị lực và thậm chí là mất mắt nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Do đó, tại hội thảo, bà Jitpisut Kaewduangsaeng, bác sỹ chuyên khoa mắt bệnh viện Thonglor đã chia sẻ một số phương pháp tiếp cận cho từng trường hợp bệnh cụ thể.
Rối loạn mí mắt
Vật nuôi sẽ có những tình trạnh bệnh như quặm mí mắt, có khối u mí mắt, lông mi và lông mao mọc bất thường, sa tuyến mí mắt thứ ba, hội chứng mở rộng góc mí mắt…=
Bệnh về quặm mí làm lông mi và lông mao mọc bất thường, sợi mi trên bề mặt mí mắt chà xát lên nhãn cầu gây đau đớn và thường gây loét giác mạc hoặc xói mòn. Đối với quặm mí mắt, các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật chỉnh sửa bằng phương pháp cắt mí. Đây là loại phẫu thuật thẩm mỹ bao gồm cắt bỏ mô thừa mí mắt và khâu lại mí mắt ở vị trí tốt hơn. Tuy nhiên, phẫu thuật thường không được thực hiện ở chó con dưới 5 hoặc 6 tháng tuổi. Đối với tình trạng nhẹ, chỉ cần thực hiện phương pháp bấm mi. Lưu ý, co thắt mí mắt kết hợp với đau mắt dẫn đến “quặm co cứng”. Khắc phục nguyên nhân cơ bản gây đau mắt có thể làm giảm quặm.
Hội chứng mở rộng góc mí mắt xuất hiện do chứng hở mi, quặm mí mắt trung gian, lông mọc phía trong nếp gấp mũi, lông mi mọc ngược trung gian hay lông mi và lông mao mọc bất thường. Tiến hành điều trị thông qua can thiệp y tế và phẫu thuật tạo hình góc mắt.
Các bệnh về rối loạn giác mạc
Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn gây viêm loét giác mạc ở chó như: chấn thương mắt; không thể nhắm hoàn toàn mí mắt khiến bề mặt mắt tiếp xúc với không khí, bụi và các chất kích thích khác; bệnh về mí mắt hoặc các tuyến tiết nước mắt; chảy nước mắt bất thường; nhiễm trùng mắt hoặc do các bệnh nguyên phát của giác mạc. Điều trị loét giác mạc ở chó phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng của vết loét và tình trạng sức khỏe tổng thể của chó. Mục tiêu điều trị là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, kiểm soát tình trạng viêm nhiễm, thúc đẩy quá trình lành vết loét và bảo vệ giác mạc khỏi tổn thương thêm.
Thuốc nhỏ/tra mắt:Thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc tra mắt có chứa kháng sinh, thuốc chống nấm hoặc thuốc chống viêm có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng và giảm viêm.
Thuốc uống:Thuốc uống kháng sinh hoặc thuốc chống viêm có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng hoặc viêm toàn thân.
Phẫu thuật:Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ mô bị hoại tử hoặc can thiệp các tổn thương trên giác mạc.
Cụm mô chết giác mạc ở mèo
Nguyên nhân của tình trạng này là do Brachycephalic (Mõm ngắn) và lagophthalmos (Không nhắm mắt được), kích ứng cơ học, loét giác mạc mãn tính, Feline herpesvirus (FHV-1), bất thường ở màng nước mắt, bổn thương giác mác, sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid, loạn dưỡng giác mạc nguyên phát.
Điều trị dựa trên triệu chứng do FHV-1 gây nên: Sử dụng thuốc kháng virus Famcyclovir với liều dùng 62.5mg/cat SID to 90mg/kg TID.
Điều trị bằng phẫu thuật: Mọi phương pháp phẫu thuật bắt đầu bằng keratectomy (cắt bỏ giác mạc) sau đó băng bằng kính áp tròng chuyên dụng. Cuối cùng tiến hành ghép mảnh kết mạc (Khuyến nghị ghép mô nếu cắt bỏ một nửa chiều rộng giác mạc hoặc sâu hơn). Phương pháp phẫu thuật có thể áp dụng trong trường hợp này là chuyển vị giác mạc-kết mạc, ghép mô màng ối của người, ghép mô bàng quang của heo (A-cell).
Nguồn: Tạp chí chăn nuôi
